Turganbay KERUENOV
(1979-jılda tuwılǵan)
Turganbay Keruenov 1979-jılda Shomanay rayonında tuwılǵan. Ol 1996-jılda Shomanay rayonı Aybúyir awılında orta mektepti tamamlap, 1997-jılda Berdaq atındaǵı Qaraqalpaq mámleketlik universitetiniń filologiya fakultetiniń Túrkmen tili hám ádebiyatı bakalavr tálim baǵdarına oqıwǵa kirip, 2001-jılda oqıwın «ayrıqsha» diplom menen pitkergen. 2001-2003-jılları Qaraqalpaq mámleketlik universitetiniń magistratura fakultetiniń «Ádebiyattanıw» qánigeligin «ayrıqsha» diplom menen tamamlaǵan. 2003-2006-jıllarda Qaraqalpaq mámleketlik universitetiniń 10.01.02 — Házirgi milliy ádebiyat (qaraqalpaq ádebiyatı) qánigeligi boyınsha aspiranturada oqıdı. 2003-2019-jıllar aralıǵında Qaraqalpaq mámleketlik universitetiniń «Túrkmen tili hám ádebiyatı» kafedrasında asistent, úlken okıtıwshı, docent lawazımlarında isledi. 2019-jıldan baslap Ájiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogika institutınıń «Qazaq til hám ádebiyatı» kafedrasınıń docent lawazımında, 2023-jıl noyabr ayınan baslap, professor lawazımında jumıs islep kelmekte.
Turganbay Keruenov 2016-jılda Qaraqalpaq mámleketlik universiteti janındaǵı Ilimiy dárejeler beriwshi 14.07.2016.Fil.05.01 sanlı Ilimiy keneste «XIX ásir qaraqalpaq poeziyasında mifler hám ańızlardıń qollanılıwı» degen temada «10.00.03-Qaraqalpaq tili, Qaraqalpaq adebiyatı» (filologiya ilimleri) qánigeligi boyınsha dissertaciya jumısın tabıslı jaqladı hám filologiya ilimleri doktorı (DSc) ilimiy dárejesini aldı. 2019-jılda oǵan JAK tárepinnen docent ilimiy ataǵı, 2023-jılda professor ilimiy ataǵı berildi.
T.Keruenov túrkiy xalıqlar, sonıń ishinde ózbek, qaraqalpaq, túrkmen, qazaq xalıqlarınıń ádebiyatı, folklorı boyınsha 100 den aslam ilimiy maqalalardıń hám ilimiy-metodikalıq kitaplardıń avtorı. Ol birqansha Xalıqaralıq ilimiy-teoriyalıq konferenciyalarda qatnasıp kelmekte. Usı orında ilimiy izertlew jumıslarınıń nátiyjeleri boyınsha Rossiya, Túrkiya, Amerika, Túrkmenistan, Qazaqstan sıyaqlı mámleketlerde ótkerilgen Xalqaralıq konferenciyalarda óziniń aktual hám mazmunlı bayanatları menen qatnasıp kelmekte. Onıń avtorlıǵında 1 monografiya, 1 sabaqlıq, 7 oqıw qollanba, (avtorlar menen birlikte) miynetleri jarıq kórdi.
T.Keruenov 2018-jılı Ózbekstan Respublikası Ilimler akademiyası Ózbek tili, ádebiyatı hám folklorı institutı janındaǵı ilimiy dárejeler beriwshi DSs 30.08.2018. Fil.46.02 – sanlı Ilmiy keńes aǵzası. 2019-jıldan U’rgenish mámleketlik universiteti janındaǵı ilimiy dárejeler beriwshi PhD.10.12.2019.Fil.55.02 – sanlı Ilmiy keńes aǵzası. Qaraqalpaq mámleketlik universiteti janındaǵı ilimiy dárejeler beriwshi DSc.03/30.04.2021. Fil.20.01 – sanlı Ilmiy keńes aǵzası. Ózbekstan Respublikası Ilimler akademiyası Qaraqalpaqstan bólimi Qaraqalpaq gumanitar ilimler ilimiy-izertlew institutı janındaǵı filologiya ilimleri boyınsha ilim doktorı ilimiy dárejesin beriwshi Ilimiy keńes tiykarında dúzilgen Ilimiy seminar baslıǵınıń orınbasarı.
T.Keruenov «Arqa Aralboyı ádebiy baylanısları antologiyası» hám onıń elektron platformasın jaratıw» atamasındaǵı Xalıqaralıq innovacion joybarda aǵza bolıp qatnasıp kelmekte.
T.Keruenov Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2022-jıl 8-noyabrdegi Pármanı menen jaratılǵan «Ózbekstan Konstituciyasınıń 30 jıllıǵı» estelik belgisi menen sıylıqlandı.
Илимий мийнетлери: Бердактың дөретиўшилигинде аңызлар ҳәм мифлердиң сәўлелениўи ҳаққында. «Туркий халклар адабиётининг баъзи масалалари» мавзусидаги Илмий-назарий анжуман материаллари тўплами. –Нөкис, 2004. –Б. 66 – 69; Классықалық поэзияда мүрәжаат мотивлери ҳаққында. «Журналистика ва адабиёт: кеча ва бугун» мавзусидаги Илмий-назарий анжуман материаллари тўплами. – Тошкент, 2008. – Б. 119-120; Махмыт Кашгарлының «Диваны лугат эт-турк» эсеринде роваятлар. «Махмыт Кашгарлы түркология ылымыны эсасландырыжыдыр» темасындакы Халқара ылмы конференция материаллары. Түркменистан, 2008 – Б. 87-88; Әжинияз ҳәм Бердақ дөретиўшилигинде мифологиялық сюжетлердиң қолланылыў өзгешеликлери. «Бердак дунёси» мавзусидаги Илмий-назарий анжуман материаллари тўплами. – Нөкис, 2008. – Б. 65-68; «Миф» термини ҳаққында. ЎзФАҚҚБ «Хабаршысы» журналы. – Нөкис, 2009. – Б.114 -115; Мифлердиң көркем әдебияттағы орны. «Әмиудәря» журналы. – Нөкис, 2009. – Б.104 -107; Күнхожаның дөретиўшилигинде мифологиялық элементлердиң қолланылыўы. ҚМУ «Хабаршысы» журналы. – Нөкис, 2009. № 4-5. – Б. 97 -100; Тürkmen edebiýatşynaslygynyň taryhy. Оқыў қолланба. – Нөкис: Қарақалпақстан, 2009. 6 б.т.; Тasawwuf we klassyky poetikanyn esаslary. Оқыў қолланба. (авторлар менен). – Нөкис: Қарақалпақстан, 2009. 6 б.т.; Бердақтың «Амангелди» шығармасында аңызлардың қолланылыў өзгешеликлери. «Әмиудәря» журналы. – Нөкис, 2010. –Б.121-123; Некоторые вопросы использования мифов в каракалпакской поэзии ХIХ века. Журнал «Вестник»
Челябинского государственного университета. «Филология Искусствоведение Выпуск». 2012. –Б.63-65; Әжинияз лирикасында миф ҳәм аңызлардың қолланылыўы. «Ҳәзирги филология илиминиң әҳмийетли мәселелери» атамасындағы Республикалық илимий-теориялық конференция материаллары топламы. – Нөкис, 2013. –Б.123-125; Бердақнинг «Хоразм» достонида мифологик сюжет талқини. «Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академиясининг 70 йиллигига бағишланган Республика ёш олимлар» илмий-амалий конференция маъруза тезислари тўплами. – Тошкент, 2013. – Б.191-192; Бердақ ижодида мифологик сюжет талқини. «Ўзбек тили ва адабиёти» журнали. 2013. – Б. 76 -77; Этнологические предания в каракалпакской поэзии ХIХ века (на материале «Шежире» («Родословная») Бердаха). «Europäische Fachhochschule» журнал. – Германия, 2013. –Б.11-12; XIX әсир қарақалпақ поэзиясында миф ҳәм аңызлардың қолланылыўы. Монография. – Нөкис: Билим, 2013. 7,5 б.т.; Об особенностях преданий, использованных в произведениях каракалпакских поэтов ХIХ века. «Наука та сучаснисть: виклики ХХI столиття. Центр наукових публикаций». – Украина, 2014. – С.11-13; Ажиниёз лирикасида мифологик қарашлар талқини. «Филологик тадқиқотлар» V қисм. Илмий тўплам. – Тошкент, 2014. – Б.80-84; Кунхожа шеъриятида мифологик образ тадрижи. «Филологик тадқиқотлар» V қисм. Илмий тўплам. – Тошкент, 2014. –Б.84-87; Бердақтың «Шежире» шығармасында мифлер ҳәм аңызлардың қолланылыўы. ҚМУ «Хабаршысы» журналы. – Нөкис, 2013. №3-4. – Б.124-128; Мақтымқулы ҳәм Әжинияз шығармаларында гейпара мифологиялық образларды қолланыўдағы уқсаслықлар ҳәм өзгешеликлер. «Қарақалпақ әдебиятының жарық жулдызлары» атамасындағы илимий-теориялық конференция. – Нөкис, 2014. – Б.16-18; ХIХ аср қорақалпоқ поэзиясида мифологик талқин ўзига хослиги. Бухора давлат университети «Ахборотномаси» журнали. – Бухора, 2014. №1. – Б.64-67; Халық аўызеки дөретиўшилигиниң жазба әдебияттағы трансформациясы мәселеси. «Халқ оғзаки ижодиёти миллий ва умуминсоний қадриятлар тизимида». – Нөкис, 2015. – Б. 66 -67; Бердақ дөретиўшилигинде Хатамтай образының сәўлелениўи. «Мумтоз адабиёт ва жамиятни маънавий янгилаш масалалари» мавзусидаги Халқаро илмий-амалий анжуман материаллари тўплами. – Нөкис, 2017. – Б.76 -77; Бердақ дөретиўшилигинде эсхатологиялық миф көринислериниӊ қолланылыўы. «Бердақ – классикалық әдебиятымыздыӊ бийик шыӊы» атамасындағы Илимий-әмелий конференция материаллары мақалалар топламы. – Нөкис, 2017. –Б.50-55; Заҳриддин Муҳаммед Бабур дөретиўшилиги ҳәм түркмен әдебияты. «Ilim hám jámiyet» журналы. – Нөкис, 2018. –Б.43-45; Мақтымқулы ҳәм Абай дөретиўшилигинде идея-тематикалық уқсаслықлар. ҚМУ «Хабаршысы» журналы. – Нөкис, 2018. №4. – Б.118-121; The Image Of Torebekkhanim And Legends About Her In the Work of Ajiniyaz Poet. «International Journal of Advanced Science and Technology» Vol. 29, No. 8, (2020). – pp.3357-3359; Дәўир талабына сай жазылған сабақлық. «Устаз жолы» газетасы. 2020. 11-январь. №12; «Алтын ал ма, Алғыс ал!». «Әмиўдәрья» журналы. – Нөкис, 2020. –Б.60-63; Илимге ығбалын арнаған Устаз!. (О.Гайлыева менен биргеликте). «Умр ва ижод ҳикмати» Маколалар, эсселар тўплами. – Тошкент, 2021. – Б. 92-94; Berdаq sнoir ijodidа rivoyаt bаdiiy vаzifаdoshligi. «Medialingvistika: nazariya va amaliyot» мавзусидаги Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya тўплами. – Toshkent, 2021. – Б.95-97; Kyssa sözler. Абай шайырдың «Қара сөзи» шығармасының түркмен тилине аўдармасы. (О.Гайлыева менен биргеликте). Абай мұрасы және түркі әлемінің өркениеттік негіздері. – Т.2. Абай шығармалары түркі халықтарының 11 тілінде. – Нұр-Сұлтан: БиКА, 2021. –Б. 440-482; Н.Назарбаевтың қазақ тилиндеги «Ұлы даланың жеті қыры» атамасындагы мақаласының түркмен тилине аўдармасы «Улы мейданың еди сыры». – Қазақстан, Л.Н.Гумилев атындағы Евразия Миллий университети, 2019; Дийқаншылық кәсиби ҳаққында нақыл-мақаллар типологиясы. «Филологиядағы фундаменталь зерттеулер және оқытудың инновациялық мuмкіндіктері» атты халықаралық ғылыми-әдістемелік онлайн және офлайн конференция. – Нөкис, 2022. –Б.45-48; Профессор М.Жўраев туркий фольклоршунослик етакчиси. (О.Гайлыева менен биргеликте). «Фольклоршунослик дарғалари» Илмий-адабий маколалар тўплами. – Тошкент: Firdavs-Shoh, 2022. – Б. 87 -91; Proverbs about the farming profession and their typology in the folklore of the Turkish people (on the example of Uzbek, Karakalpak and Turkmen folklore proverbs). «Қорақалпоғистанда Илим ҳәм тәлим» журналы. – Нөкис, 2023. – Б. 228-231; Алишер Наўайының дөретиўшилиги ҳәм түркмен әдебияты. «Илим ҳәм жәмийет» журналы. – Нөкис, 2023. – Б.131-133; Луқпан Ҳәким (Ҳәким Улықпан) ҳаққындағы аӊызлар типологиясы (қарақалпақ ҳәм түркмен фольклоры материаллары мысалында). ҚМУ «Хабаршысы» журналы. – Нөкис, 2023. – Б.111-113; The use of anthropological myths in the works of Maktumkuli and Berdakh. «International Journal of Anglisticum. Literature, Linguistics and Interdisciplinary Studies». – Македония, 2023. – Б.36-41; XIX asr qoraqalpoq poeziyasida mifologik talqin o‘ziga xosligi. «Zamonaviy baxshichilik san’ati: oltin merosning yangi ohanglari» мавзусидаги III Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya. – Guliston, 2023. – Б.78 -80; «Garagalpagystan – is Considered as the second poetic homeland of Magtymguly». Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy. Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli geçirilýän halkara ylmy maslahatyň makalalar ýygyndysy. – Aşgabat: Ylym, 2024. – S.178-179; Ajynyýaz. Goşgulary (türkmen dilinde). (авторлар менен биргеликте). – Toshkent: Firdavs-Shoh nashriyoti, 2024. – B. 60; Олим Jabbоr Eshanqulov ва умумтуркий фольклоршунослик. Ёниқ сўз синоати (Жаббор Эшонқулов биобиблиографик кўрсаткич). –Тошкент: Tafakkur, 2025. – Б. 84-90