Karimov Bahodir Nurmetovich

Karimov Bahodir Nurmetovich

(Ilimiy-dóretiwshilik biografiya)

 

Karimov Bahodir Nurmetovich 1966-jıl 7-fevralda Túrkmenstan Respublikası Tashawız wálayatınıń Taza-yarmısh awılında tuwılǵan.

Ákesi – Karimov Nurmet orta mektepte uzaq jıllar fizika páninen sabaq berdi (2018-jılı qaytıs boldı). Anası — Karimova Ziyoda miyirbiyke bolıp islegen (2005-jılı qaytıs bolǵan).

B.Karimov 1983-jılı Taza-yarmısh awılındaǵı 30-sanlı orta mektepti pitkerdi.

1984–1986-jılları Primore úlkesinde áskeriy xızmette boldı.

1986-jılı TashGU (házirgi ÓzMU) ózbek filologiyası fakultetine oqıwǵa qabıl etildi hám onı 1991-jılı ayrıqsha diplom menen tamamladı. Bul dárgayda O.Sharafiddinov, U.Normatov, B.Qosimov, N.Xudoyberganov, L.Qayumov, I.Quchqortoev, Sh.Rahmatullaev, M.Mirtojiev, Y.Tojiev, T.Solihov, M.Juraboeva sıyaqlı ullı ilimpazlardan bilim aldı. Studentlik jıllarında “Yoshlik”, “Sharq yulduzi” jurnallarında, “Márifat”, “Ózbekiston adabiyoti va san’ati” gazetalarında dáslepki ádebiy-kritikalıq maqalaları basıp shıǵarıldı.

1991–1994-jılları usı universitettiń aspirantı, 1996–1999-jılları usı universitettiń doktorantı bolǵan.

1994–1996-jılları Ózbek filologiyası fakulteti Házirgi ózbek ádebiyatı kafedrasında XX ásir ózbek ádebiyatı tariyxı, ózbek ádebiyattanıwı hám sınshılıǵı tariyxı pánleri boyınsha lekciyalar oqıǵan; sonday-aq, dekannıń ilimiy isler boyınsha orınbasarı, soń oqıw isleri boyınsha dekan orınbasarı wazıypalarında isledi.

1995-jılı 7-iyunde ÓzR IA Áliysher Nawayı atındaǵı Til hám ádebiyat institutı janındaǵı Qánigelestirilgen keńeste “Vadud Mahmudtıń 20–jıllar ádebiy sınındaǵı ornı” temasında kandidatlıq dissertaciyasın (Ilimiy basshısı – akademik Baxtiyor Nazarov) jaqladı. Sınshı Vadud Maxmudtıń ádebiy-ilimiy iskerligin tolıq sáwlelendirdi. Usı ilimiy izertlewdiń ámeliy qollanılıwı sıpatında bul sınshınıń iskerligin úyreniw joqarı oqıw orınlarınıń oqıw baǵdarlamalarınan orın aldı.

2002-jıl 26-iyunde “XX ásir ózbek ádebiyattanıwında talqı máselesi (Qádiriytanıw mısalında)” temasında doktorlıq dissertaciyasın (Ilimiy másláhátshisi professor Umarali Normatov) jaqladı. Dissertaciyada túsiniw, túsindiriw, talqılaw, analiz, kritika máseleleri qádiriytanıw mısalında tekserildi. B.Karimov izertlewinde jáhán ádebiyattanıwındaǵı aldınǵı izertlew metodlarınan, sonıń ishinde, germenevtika – talqılaw teoriyasınan ónimli paydalandı. Izertlew ilimiy jámiyetshilikte ózine tán jańasha baǵdarı menen júdá jaqsı tásir qaldırdı.

2003-jıl yanvarınan 2006-jıl yanvarına shekem Mırza Ulıǵbek atındaǵı Ózbekstan Milliy universiteti Ózbek filologiyası fakulteti dekanı wazıypasında isledi. 1999-jıl noyabrden 2016-jıl avgustqa shekem usı Universitettiń “Ózbek ádebiyattanıwı hám ádebiy baylanıslar” kafedrasınıń baslıǵı lawazımında isledi.

2016-jıldan házirgi kúnge shekem B.Karimov Áliysher Nawayı atındaǵı Tashkent mámleketlik ózbek tili hám ádebiyatı universitetiniń “Ádebiyat teoriyası hám zamanagóy ádebiy process” kafedrası baslıǵı.

B.Karimov 2003-2006-jılları ÓzMU janındaǵı filologiya ilimleri doktorı ilimiy dárejesin alıw ushın dissertaciyalar qorǵaw boyınsha Qánigelestirilgen Keńes baslıǵı sıpatında jumıs alıp bardı.

B.Karimov 2005-jılı akademik M.Qoshjanov, professor U.Normatov hám jazıwshı Rahimjon Otaevlardıń usınısları menen Ózbekstan Jazıwshılar awqamınıń aǵzalıǵına qabıl etildi.

B.Karimov 2001–2008-jılları ÓzMU janında Jazıwshılar awqamınıń baslaması menen shólkemlestirilgen Joqarı Ádebiyat Kursınıń oqıw procesin basqardı. Respublikalıq oraylıq ilimiy basılımlarda járiyalanǵan 200 ge jaqın maqalaları, olardaǵı jańasha talqılawlar B.Karimovtıń ilimiy potencialın, ruwxıylıq hám aǵartıwshılıqqa qatnasın kórsetedi. Sonday-aq, Túrkiya, Germaniya, AQSh, Túrkmenstan, Ázerbayjan, Ukraina, Qazaqstan, Saudiya Arabstanında da maqalaları basılǵan.

Bahodir Karimov “Jadid sınshısı Vadud Mahmud” (1999), “Qádiriy qádiri” (2003), “Jańalanıw saǵınıshı” (2004), “Sholpan hám kritika” (2004), “Abdulla Qádiriy: kritika, analiz hám talqı” (2006), “Ádebiyattanıw metodologiyası” (2012), “Abdulla Qádiriy hám germenevtikalıq pikirlew” (2014), “Qádiriy prozası – náziklik sarayı” (2014), “Ruwxıylıq álipbesi” (2016), “Abdulla Qádiriy fenomeni” (2019-jıl), “Abdulla Qádiriy» (“Jadidler” dúrkini. 2022), “Ǵafur Ǵulamnıń “Sum balası” (2023), “Maqtımqulı – adamzattıń shayırı” (2024), “Maqtımqulı táriypinde” sıyaqlı ilimiy, ádebiy kitaplardıń avtorı.

Vadud Maxmudtıń “Tańlamalı shıǵarmaları”n baspaǵa tayarlap basıp shıǵarǵan (2007), D.Defonıń “Robinzonnıń gúrrińi” shıǵarmasınıń qısqa nusqasın 1911-jılı basılǵan nusqasınan ózgertip (2011-jıl “Muharrir” baspası) basıp shıǵarǵan. Sonday-aq, onıń “Bunda bir hikmet bar” (2003, 2010), “Nege…” (2004, 2010), “…Adam” (2008, 2014) sıyaqlı ilimiy-publicistikalıq ruwxta jazılǵan kitapshaları basıp shıǵarıldı.

B.Karimov “Ózbekistan milliy enciklopediyası”na, Turkiyada basıp shiǵarılgan “Túrk dúnyası ádebiyatshıları sózligi”ne birqansha maqalalar jazdı. Kóplegen kitaplarǵa juwaplı redaktorlıq etti; alǵı sózler jazdı. Kandidatlıq hám doktorlıq dissertaciyalarına recenzent boldı.

B.Karimov Túrkiya (Istanbul, 2004, Ankara, 2005), Germaniya (Leypsig, 2005, Berlin, 2008, 2012), Qıtay (Pekin, 2005), Ukraina (Semfiropol. 2011), Túrkmenstanda (Ashxabad, 2014, 2015) ótkerilgen xalıqaralıq ánjuman hám ilajlarda qatnastı.

“Ózbekstan milliy enciklopediyası” baspasında basıp shıǵarılǵan “XX ásir ózbek poeziyası antologiyası” (2007), “XX ásir ózbek gúrrińi antologiyası” (2009), “XX ásir ózbek klassikalıq ádebiyattanıwı. Antologiya” (2016), “Turon-iqbol” baspasında shıqqan “XX ásir ádebiy sını. Antologiya” (2011) kitaplarınıń ideya avtorı hám dúziwshilerinen biri. Házirgi waqıtta XX ásir folklorına baylanıslı joybarlar ústinde islemekte. Respublika kóleminde ótkerilip atırǵan ádebiy-ilimiy ánjumanlarda, ilajlarda, jas dóretiwshilerdiń seminarlarında belsene qatnasıp keledi.

“Abdulla Qádiriy hám germenevtikalıq pikirlew” kitabı 2015-jılı Ózbekstan Jazıwshılar awqamı tárepinen járiyalanǵan tańlawda “Watan ushın jasayıq” tańlawında ekinshi orındı alǵan.

B.Karimov “Xalıq bilimlendiriw aǵlası” (2016), “Ózbekstanda xızmet kórsetken jaslar ustazı” húrmetli ataǵı (2020), “Maqtumquli Firog‘iy 300 yilligi” (2024, Ashxabad) medalı menen sıylıqlanǵan.

 

Úy adresi: Tashkent qalası, Shayxantahur rayonı Kamolon máhállesi 4 úy, 25 kvartira.

Email: bahodirkarim66@gmail.com

 Tel: +998-93-395-52-80 (qol)

 

 

Filologiya ilimleri doktorı, professor Karimov Bahodir Nurmetovichtiń ózbek-túrkmen ádebiy baylanıslarına baylanıslı maqalaları, awdarmaları, baspaǵa tayarlaǵan kitapları

(Tashkent, Ashxabad hám basqa sırt ellerde basıp shıǵarılǵan)

 

  • Каримов Б.Н. Вамбери – махтумкуливед и переводчик. Ашхобод. “Мирас” журнали, 2014 йил, 1-сон (туркман, рус ва инглиз тиларида) 28-38 бетлар.
  • Каримов Б.Н. Вамбери – махтумкуливед и переводчик. / Ашхобод. “Махтумкули Фираги и общечеловеческие культурные ценности” материалы Межрународной научной конференцияии 14-16 мая 2014 года. Стр. 184-185.
  • Каримов Б.Н. Махтумқули ва Вамбери. Тошкент. “Тафаккур” журнали, 2014 йил 2-сон 69-75 бетлар.
  • Каримов Б.Н. Образцы туркменской литературы в журнале «Жахан адабияти» (Всемирная литература) и процесс филологического образавения» (тезис). Образовние испорт в э поху могущевтва и счастья. Материалы международной научной конференции (12-14 ноября 2015 года). Ашхобод.
  • Каримов Б.Н. “Махтумқули ва Вамбери” (туркман тилида). Ашхобод. «Туркман дунёси» газетасида 2016 йил  май-июн ойи сонлари.
  • Давлатмаммад Озодий. Ваъзи Озод. (туркман тилидан Баҳодир Каримов таржимаси). Тошкент. “Ўзбекистон” нашриёти. 2018 йил.
  • Каримов Б.Н. Илҳом чашмаси мавжлари.(К.Қурамбоевнинг “Махтумқули – илҳом чашмаси” китобига тақриз). Тошкент. “Ўзекистон адабиёти ва санъати” газетаси. 2012 йил, 11 май.
  • Каримов Б.Н. Махтумқулининг отаси. Тошкент. “Жаҳон адабиёти” журнали. 2020 йил, 10-сон
  • Каримов Б.Н. Эли элига, дили дилига пайванд. Тошкент. “Жаҳон адабиёти” журнали. 2018 йил 8-сон. 185-189 (Ўзбек-туркман адабий алоқалари ҳақида)
  • Каримов Б.Н. “Дўст билан обод уйинг” (14-18-ноябрь кунлари Тошҳовузда ўтказилган ўзбек-туркман халқлари дўстлиги фестивали ҳақида). Тошкент. “Адабиёт зиёси” газетаси, 2022 йил. 24 ноябрь.
  • Давлатмаммад Озодий. / “Туркий адабиёт дурдоналари” 100 томлик. 91-том. (Нашрга тайёрловчи, таржимон ва сўзбоши муаллифи Баҳодир Каримов). Тошкент. “Ўзбекистон” нашриёти. 2022 йил.
  • Махтумқули. (Нашрга тайёрловчи Баҳодир Каримов) / “Туркий адабиёт дурдоналари” 100 томлик. 92-том. Тошкент. “Ўзбекистон” нашриёти. 2022 йил.
  • Мўлланафас. (Нашрга тайёрловчи Баҳодир Каримов) / “Туркий адабиёт дурдоналари” 100 томлик. 93-том. Тошкент. “Ўзбекистон” нашриёти. 2022 йил.
  • Андалиб. 2. Мўлламурод Хоразмий. Достонлар (Китобни нашрга тайёрловчи ва 2-қисм таржимони Баҳодир Каримов) / “Туркий адабиёт дурдоналари” 100 томлик. 94-том. Тошкент.“Ўзбекистон” нашриёти. 2022 йил.
  • Берди Кербобоев, Қаюм Тангриқулиев, Ораз Ягмур. / (Нашрга тайёрловчи Баҳодир Каримов). “Туркий адабиёт дурдоналари” 100 томлик. 96-том. Тошкент. “Ўзбекистон” нашриёти. 2022 йил.
  • Каримов Б.Н. “Туркман мумтоз шеърияти гулшанидан гулдаста” сўзбоши / “Туркий адабиёт дурдоналари” 100 томлик. “Туркман мумтоз шеърияти антологияси”, 98-том (Нашрга тайёрловчи ва сўзбоши муаллифи Баҳодир Каримов). Тошкент. “Ўзбекистон” нашриёти. 2022 йил.
  • Каримов Б.Н.  “Назму   наср кўрки” сўзбоши. / “Туркий адабиёт дурдоналари” 100 томлик. “Туркман замонавий адабиёти антологияси” 99-том. (Нашрга тайёрловчи ва сўзбоши муаллифи Баҳодир Каримов). Тошкент. “Ўзбекистон” нашриёти. 2022 йил.
  • Каримов Б.Н. “Махтумқули” шеър (парча). Ашхобод. “Эдебиёт ва сунгат” газетаси, 2022 йил 25 ноябрь. Туркманистон қаҳрамони Гўзал Шогулиева таржимаси.
  • Каримов Б.Н. . “Махтумқули таърифида” шеър (туркман тилида). / Ашхобод. “Туркманистан” газетаси. 2022 йил 27 декабрь.
  • Каримов Б.Н. “Il ile, dil dile, yurek yurege yakin” (туркман тилида) / Ашхобод. “Дуня едебияти” журнали. 2023 йил,  январь-февраль, 1-сон. (Ўзбек-туркман адабий алоқалари ҳақида). 8-13-бетлар.
  • Каримов Б.Н. “Dost bilen abat oyin” (туркман тилида). Ашхобод. “Туркманистан” газетаси, 2023 йил 3 февраль.
  • Каримов Б.Н. “Maxtumguli, kakam we men”. (туркман тилида). Ашхобод. “Туркманистан” газетаси, 2023 йил 16-iyul.
  • Каримов Б.Н. Махтумқули – инсоният шоири. (рисола). Тошкент. “Муҳаррир” нашриёти. 2024 йил. Ҳажми — 124 бет.
  • Ozbek alimining sowgadi (Б.Каримовнинг “Махтумқули – инсоният шоири” китоби ҳақида. Тойли Муҳеммеддурдиев ёзган “Turkmanistan” gazetasi,  2024 йил 20- февраль. Ашхобод)
  • Каримов Б.Н. “Махтумқули — ўзбекнинг ўз шоири” “Жадид” газетасида (Махтумқули ҳақида), 2024 йил 23 февраль.
  • Каримов Б.Н. “Ориф, донишманд шоир” (Махтумқули ҳақида) ,  “Адолат”  газетаси, 2024 йил 1 март.
  • Каримов Б.Н. “Адамзат калбида ўрун алан уссат” (Махтумқули ҳақида, туркман тилида), “Туркманистон” (Ашхобод)  газетаси, 2024 йил 27 февраль.
  • Каримов Б.Н. “Донишманд, ориф шоир”. ЎзА сайтида. (2024 йил, 27 февраль).
  • Каримов Б.Н. “Ҳассос сўз санъаткори” (Махтумқули ҳақида) “Халқ сўзи” газетаси, 2024 йил 29 февраль
  • Каримов Б.Н. “Махтмқули таърифи” шеър. Нукус. “Қорақалпоқ адабиёти” газетаси, 2024 йил, 3-4 қўшма сон. (март-апрел). Бахтиёр Генжамурод таржимаси.
  • Каримов Б.Н. “Махтумқули” шеър. Боку. “Хазан” журнали. 2024 йил 3-сон. 110-112 бетлар (Озарбайжон тилига Заки Байрам Юрдчи ва Раҳмат Бобожон таржимаси).
  • Каримов Б.Н. “Махтумқул ўзбек шоирларининг мартабали устози” (Туркман тилида). “Туркманистон” газетаси . Ашхобод. 2024 йил 21 май.
  • Каримов Б.Н. Ишқ ва кўнгил куйчиси (Махтумқули ҳақида). “Жаҳон адабиёти” журнали 2024 йил 4-сон.
  • Каримов Б.Н. Магтумгули Пирагийнинг конгил айнаси. “Дийар” журнали 2024 йил 3-сон (Ашхобод)
  • Каримов Б.Н. Ozbek sahirlari Piraga uyup… “Edebiyat we sungat” gazetasi, 2024 yil 11- oktyabr.
  • Каримов Б.Н. Уч юз йиллик йўл. “Маънавий ҳаёт” журнали 2024 йил, 3-сон. (июл-сентябрь.)
  • Каримов Б.Н. Махтумқули таърифи. (китобчадаги шеър 11 тилга таржима қилинган). Тошкент. “Tubo nashr”нашрёти. 2024 йил. Ҳажми — 76 бет.