Farida MAKSETOVA
(1991-jılda tuwılǵan)
Farida Maksetova 1991-jılı Qaraqalpaqstan Respublikası Nókis qalasında tuwılǵan. 2011-jılda Berdaq atındaǵı Qaraqalpaq mámleketlik universiteti Filologiya fakultetiniń qaraqalpaq tili hám ádebiyatı baǵdarın tamamlaǵan. 2011-2013-jıllarda Berdaq atındaǵı Qaraqalpaq mámleketlik universitetiniń magistratura bóliminde bilim alǵan. 2013- 2017-jıllarda Qaraqalpaq mámleketlik universitetiniń qaraqalpaq ádebiyatı tariyxı hám folklor kafedrası laborantı, 2017-2019-jıllarda Qaraqalpaq mámleketlik universitetiniń qaraqalpaq filologiyası fakulteti metodisti, 2019-jılı Ózbekstan Respublikası Ilimler akademiyası Qaraqalpaqstan bólimi Qaraqalpaq gumanitar ilimler ilimiy izertlew institutı doktorantı boldı.
2021-jılı «Sayatxan-Hámire» dástanı qaraqalpaq versiyasınıń tipologiyası» degen temada filologiya ilimleri boyınsha filosofiya doktorı (PhD) dissertaciya jumısın tabıslı qorǵadı. 2021-jılı sentyabr ayınan baslap Ózbekstan Respublikası Ilimler akademiyası Qaraqalpaqstan bólimi Qaraqalpaq gumanitar ilimler ilimiy izertlew institutınıń Qaraqalpaq folklorı bólimi úlken ilimiy xızmetkeri bolıp islep kelmekte.
Maksetova Farida Azatovna ádebiyat hám folklortanıw máseleleri boyınsha 40 tan aslam ilimiy maqalalar hám tezislerdi Respublikalıq hám sırt el baspalarınan basıp shıǵardı. Onıń ilimiy maqalalar hám tezislerinde qaraqalpaq liro-epikalıq dástanlarınıń qaraqalpaq versiyasınıń milliyligi tuwralı, olardıń variantlarınıń kompoziciyalıq tutaslıqları, ózgesheliklerine tereń itibar qaratıp, «Sayatxan-Hámire» dástanınıń ózbek, túrkmen, azerbayjan, túrk versiyalarının salıstırıw jumısları, dástannıń qaraqalpaq variantlarındaǵı tiykarǵı ózgeshelikler boyınsha sheshimler islegen. Qaraqalpaq liro-epikalıq dástanlarınıń waqıyalarınıń tipologiyalıq belgilerdiń qáliplesiwi, dástannıń qaraqalpaq versiyasınıń basqa versiyalar menen ortalıǵındaǵı ornın belgilep berip, xalıqlıq dóretpelerdiń poetikalıq jaqtan bayıp barıwın mazmunlıq, mánilik sıpatların tereńlestiriwin milliy táreplerin anıq belgilewge jol ashqanlıǵı menen bahalı ekenligin kórsetip bergen.
Ilimiy miynetleri: «Саятхан-Хәмире» дәстанындағы образлар. – Нөкис: «Билим булағы». 2012. – № 4 (12). – Б. 33–35; «Саятхан-Хәмире» дәстанының атқарыўшылары. Магистрантлардың илимий мийнетлери топламы. – Нөкис, 2012. – Б. 97–98; «Саятхан-Хәмире» дәстанындағы әпсанаўий образлар. «Ҳәзирги филология илиминиң әхмийетли мәселелери» атамасындағы Республикалық илимий-теориялық конференциясының мақалалар топламы. – Нөкис, 2013. – Б. 77–79; «Саятхан-Хәмире» дәстаны версиялары ҳәм вариантлары. Магистрантлардың илимий мийнетлери топламы. – Нөкис, 2013. – Б. 180–182; «Саятхан-Хәмире» дәстаны версияларының сюжетлик өзгешеликлери ҳәм мотивлер. ҚМУ, «Хабаршысы» журналы. – Нөкис, 2014. – №4. – Б. 110–113; «Саятхан-Хәмире» дәстанындағы халық прозасы. ҚМУ, «Хабаршысы» журналы. – Нөкис, 2015. – №4. – Б. 123–125; «Саятхан-Хәмире» дәстанының вариантлары ҳәм атқарыўшылары. «Халық аўызеки дөретиўшилиги миллий ҳәм улыўмаинсаный қәдриятлар системасында» атамасындағы Халықаралық илимий конференция материаллары. – Нөкис, 2015. – Б. 31–32; «Саятхан-Хәмире» дәстанындағы кулминациялық шешимлер. «Илим ҳәм жәмийет» журналы. – Нөкис, 2019. – №4. – Б. 117–119; «Саятхан-Хәмире» дәстанының дүзилиси. ӨзРИАҚҚБ «Хабаршысы» журналы. – Нөкис, 2019. – №4. – Б. 136–140; «Саятхан-Хәмире» дәстанының қарақалпақ версиялары ҳаққында. Профессор Қабыл Мақсетовтың 90 жыллығына бағышланып өткерген «Қарақалпак фольклоры – дөретиўшилик тийкары» атамасындағы илимий-әмелий конференция. – Нөкис, 2019. – Б. 21–24; «Sayatxan -Xámira» dástaniniń versiyalariniń úyreniliw dárejesi. ӨзРИАҚБ Қарақалпақ гуманитар илимлер илим-изертлеў институты «Қарақалпақ филологиясының мәселелери» атамасындағы илимий семинар материаллары. 1-китап. – Нөкис, 2019. – Б. 176–178; «Саятхан-Хәмире» дәстаны ўақыяларының қәлиплесиў өзгешеликлери. ӨзРИАҚҚБ «Хабаршысы» журналы. – Нөкис, 2020. №1. – Б. 148-152; Features of the plot and motives in versions of the dastan «Sayathan Hamra». International Scientific Journal ISJ Theoretical & Applied Science. – Philadelphia, USA. issue 12, vol. 92. – Р. 101-104. (Импакт-фактор №23. SJIF 5,667); Мифические образы в дастане «Саятхан-Хамире». Materialy XVI mezinarodn vedecko – prakticka konference Efektivni nastroje modernich ved 22-30 dubna 2020 r. Volume 11, Praha Publishing House «Education and Science» 2020. –S. 31–33; Typology of main and character images in the «Sayatkhan Hamra» dastan. International scientific and practical Conference Modern views and research – 2020. December. 2020: №2, Egham.Independent Publishing Network Ltd –163 –P.156–158; “Sayatxan Hámire” dástaniniń kórkem til ózgesheligi. Материалы Республиканской научно-практической конференции «Наука и инновации в современных условиях Узбекистана. Часть II, 20 мая, 2020 года. г.Нөкис. – С. 138–139; «Sayatxan — Hámire» dástaniniń qaraqalpaq versiyasi. «Ўзбекистонда илмий-амалий тадқиқотлар» мавзусидаги Республика 19-кўп тармоқли илмий масофавий онлайн конференция материаллари. 3 қисм. – Тошкент, 2020. – Б. 22-23; Da`stanlarda xaliq prozasinin` qollaniliwi. ӨзРИАҚБ Қарақалпақ гуманитар илимлер илим-изертлеў институты «Қарақалпақ филологиясының мәселелери» атамасындағы илимий семинар материаллары. 2-китап. – Нөкис, 2020. – Б.198–201; «Саятхан Ҳәмире» дәстанындағы тийкарғы ҳәм персонажлар образлары типологиясы. Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлимининг «Ахборотномаси» журнали. 2022. №1; «Саятхан — Ҳәмире» дәстанындағы ўақыяларды кескинлестириўши образлар типологиясы. Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон булимининг «Ахборотномаси» журнали. 2022. №3; Композиционная типология дастана «Саятхан–Хамра». Интернаука. Научный журнал. №38 (261). Октябрь. 2022 г., – Москва, 2022; «Саётхон-Ҳамро» достонининг воқеаларининг бошламасига хос типологик хусусиятлар. Эътиқод ва софлик овози. Академик Тўра Мирзаевнинг 85 йиллигига бағишланади. «Тафаккур томчилари». – Тошкент, 2021. –Б.371-375; «Саётхон-Ҳамро» достонининг қорақалпоқ версиясига хос специфик хусусиятлар. «O’zbek adabiyotshunosligining dolzarb muammolari» mavzusidagi Respublika II an’anaviy ilmiy-amaliy anjumani materiallari. – Urganch, 2022. –Б.117-119; «Ашық Нәжеп» дәстанының изертлениўи. Ўзбекистонда илмий тадқиқотлар: даврий анжуманлар: 8 – қисм. – Тошкент, 2022; «Саётхон Ҳамро» достонидаги бадиий тасвир воситаларининг қўлланилиши. Scientific and international Conference «Using innovative technologies in improving the efficiency of education: problems and solutions. 2022: Batumi, Georgia; Қарақалпақ халқ лиро эпикалық дәстанларында мифологиялық мотивлер. Миллий руўхый мийрасларымыз-дөретиўшилик қәбилетлеримиз дәреклери. Ж.Хошниязовтың 75 жыллығына бағышланған республикалық илимий әмелий конференция. – Нөкис, 2022; Типология образов героев и персонажей в дастане «Саятхан-Хамра» // Central Asian journal of literature, philosophy and culture: | Volume: 04 Issue: 12 Dec 2023. – Р. 18-21; Типологические особенности художественности каракалпакской версии дастана «Саятхан-Хамра». TJE — Thematic journal of Education Vol-8-Issue Q1-2023. – С. 130-137; «Sayatxan-Hámire» dástaníníń versiyalarí hám atqaríwshílarí. ӨзРИАҚҚБ «Хабаршысы» журналы. 2024. №2 (275). –Б. 103-106; Қарақалпақ лиро-эпикалық дәстанларының типологиясы. ӨзРИАҚҚБ «Хабаршысы» журналы. 2024/ №3 (276); Қарақалпақ лиро-эпикалық дәстанларының миллий өзгешеликлери. Янги Ўзбекистон: илмий тадқиқотлар. Республика кўп тармоқли илмий конференция материаллари. 1-қисм, №63. Апрель, 2024.