Keńesbay Karimov
Ómiri hám dóretiwshiligi. Keńesbay Karimov 1948- jılı 27- avgustta Shımbay rayonındaǵı Shımbay xojalıǵında tuwılǵan. Ol orta mektepti pitkergennen soń xizmet jolın 1967- 1968 — jılları “Sovet Qaraqalpaqstan” (Házirgi “Erkin Qaraqalpaqstan” ) gazetasında xabarshı bolıp islewden baslaǵan. 1975- jılı Qaraqalpaq mámleketlik pedagogikalıq institiutın tamamlap, “ Jas Leninshi” (Házirgi “Qaraqalpaqstan jasları” ) gazetasında, “Qaraqalpaq “ baspasında, televidenie hám radioesittiriw komitetinde, “Ámiwdarya” jurnalında, Qaraqalpaqstan mámleketlik tele- radio kompaniyasında juwaplı xızmetlerde isleydi. Sońınan “Erkin Qaraqalpaqstan” hám “Vesti Karakalpakiya” bas redaktorı bolıp isledi. 2011- jıldan Qaraqalpaqstan Respublikası Jazıwshılar awqamı baslıǵı lawazımında islep atır. Shayırdıń dáslepki qosıqları 60- jıllardıń ortalarınan baslap járiyalana baslaǵan. Onıń “Aralıqlar ” (1980), “Watan minarası” (1982), “Umıtılǵan yarım ay” (1984), “Meniń terezelerim” (1985), “Araldan keldim” (1985), “Kóńilim múlki” (2005) degen atamadaǵı poeziyalıq toplamları basılıp shıqtı. K. Karimovtıń balalarǵa arnalǵan “Altın teńge”, “Arıq mergen” pyesaları jas tamashagóyler teatırınıń saxnasında qoyıldı. Shayır “Aǵabiy ” (2013) atlı tariyxıy romanı menen keń jámiyetshilikke jazıwshı sıpatında da tanıldı. Ol belgili sóz sheberleri A.S. Pushkinniń, A. Bloktıń, Saadiydiń shıǵarmaların qaraqalpaq tiline awdardı. K. Karimov kórkem ádebiyatımız benen baspasóz tarawına qosqan úlesleri ushın “Qaraqalpaqstan Respublikasına miyneti sińgen jurnalist “, “Qaraqalpaqstan xalıq shayırı “ húrmetli ataqların alıwǵa miyasar boldı. Shayır el- xalıq, tuwılǵan jer hám ana watan temasına arnap “Xalıqtan asqan dana joq”, “Tuwılǵan jer”, “ Watan haqqında gimn”, “ Saǵınǵan aral” hám basqa da qosıqların dóretti.
Ózbek shayırı Usman Azimge
Quyashlı Surxan tamanda,
Bawırman el bar maǵanda,
Xabarın ber Ospanjan,
Jiydeli — Baysın aman ba?
Bálent pe Baysın tawları,
Jaylaw ma jasıl bawrayı,
Kórinermeken qarasam,
Babamnıń tikken tuyları.
Shayırdı súygen el dediń,
Bolıp bir qonaq kel dediń,
Ózbektiń úlken shayırı,
Bolaman erteń men dediń.
Kózimniń aǵı- qarası,
Aman bol dashtı- dalası,
Tuwılǵan Ámiw boyında,
Men de bir Baysın balası.
Túrkstan
Babam Jiyen tolǵaǵan,
Ata jurt, elim Túrkstan,
Kókirekte júrgen bir arman,
Kórsem degen Túrkstan,
Jazıǵında at oynatıp,
Júrsem degen Túrkstan.
Ózbek ózimniń jerim dep,
Bawırman qazaq burınnan,
Keń jaylawım meniń dep,
Shıǵısında kóp uyǵır,
Sırtıńnan júrgen iyemlep,
Betege ósken baytaq jer,
Turki xalıqqa ortaq jer,
Ata- babam armanlı,
Sende bir shalqıp dáwrandı,
Súrsem degen Turkstan.
Turki tilim
Nyo- Yorkta seni bilmewi múmkin,
Londondada kózge ilmewi múmkin,
Assambleylarǵa kirmewiń múmkin.
Ózime janajan turki tilimseń.
Qultegin babadan uqtım atıńdı,
Maxmud Qashǵarlıdan kórdim xatıńdı,
“Kudatǵu bilik” ten baslap saltıńdı,
Saǵa alǵan meniń turki tilimseń.
Xalıqlar Oktyabrde deregin tanıp,
Ózbek, qazaq, qızǵız, turkmen atanıp,
Ázer, qumıq, chechen tusinisip anıq,
Qaraqalpaq sóylegen turki tilimseń.
Álemde til kópdur sennen gózzallıraq,
Men ushın bárinen aǵlasań biraq,
Ana súti menen qanıma tarap,
Ana tilim bolǵan turki tilimseń.
Xalıqtan asqan dana joq
Meyli Aplatun bol, Elastun bol ya,
Óz kewlińdi óziń sanamǵıl toq,
Meyli alıp desin, ya desin mayda,
Báribir xalqıńnan asqan dana joq.
Ol qalqıp jıynaǵan sózdiń qaymaǵın,
Kim júyrik, kim shaban bergen bayraǵın,
Sen de onıń qazanında qaynadıń,
Bile- bilseń xalıqtan asqan dana joq.
Xalıqtı qarapayım, ladangóy deme,
Onda insanlıqtan etpegil táme,
Ándishe artılǵan bir ushan keme,
Bile- bilseń xalıqtan asqan dana joq.
Ol alım, hám dana, hám faylasufdur,
Sadası da bardı, bilgishi kópdur,
Qayda júrseń- basına taj etip júr,
Qıyal súrseń xalıqtan asqan dana joq.
Tartılsa shól bolar, tassa okean,
Tawdı titiretken mártligi ayan,
Zaman barda ol bar, ol barda zaman,
Qulaq túrseń xalıqtan asqan dana joq.
Aldımda asıma qattırǵan aǵıw,
Tuwısqanlıq eris, doslıq arqawı,
Qaraqalpaq — meniń súyengen tawım,
Meniń ushın onnan asqan dana joq…
