Keńesbay  Karimov

Keńesbay  Karimov

Ómiri   hám  dóretiwshiligi. Keńesbay  Karimov  1948- jılı  27- avgustta  Shımbay  rayonındaǵı  Shımbay  xojalıǵında  tuwılǵan. Ol  orta  mektepti  pitkergennen  soń  xizmet  jolın  1967- 1968 — jılları   “Sovet  Qaraqalpaqstan” (Házirgi  “Erkin  Qaraqalpaqstan” )  gazetasında  xabarshı  bolıp  islewden  baslaǵan. 1975- jılı  Qaraqalpaq  mámleketlik  pedagogikalıq  institiutın  tamamlap,  “ Jas  Leninshi”  (Házirgi  “Qaraqalpaqstan  jasları” ) gazetasında, “Qaraqalpaq “ baspasında, televidenie   hám  radioesittiriw  komitetinde, “Ámiwdarya”  jurnalında, Qaraqalpaqstan  mámleketlik  tele-  radio  kompaniyasında   juwaplı  xızmetlerde  isleydi. Sońınan  “Erkin  Qaraqalpaqstan”  hám  “Vesti  Karakalpakiya”  bas  redaktorı  bolıp  isledi. 2011- jıldan   Qaraqalpaqstan  Respublikası  Jazıwshılar  awqamı   baslıǵı  lawazımında  islep  atır. Shayırdıń  dáslepki  qosıqları  60- jıllardıń  ortalarınan  baslap  járiyalana  baslaǵan. Onıń  “Aralıqlar ” (1980),  “Watan  minarası” (1982),  “Umıtılǵan  yarım  ay” (1984),  “Meniń  terezelerim” (1985), “Araldan  keldim” (1985), “Kóńilim  múlki”  (2005)  degen  atamadaǵı  poeziyalıq  toplamları  basılıp  shıqtı. K. Karimovtıń  balalarǵa  arnalǵan   “Altın  teńge”, “Arıq  mergen”  pyesaları  jas  tamashagóyler  teatırınıń  saxnasında  qoyıldı. Shayır  “Aǵabiy ” (2013)  atlı  tariyxıy  romanı  menen  keń  jámiyetshilikke  jazıwshı  sıpatında  da  tanıldı. Ol  belgili  sóz  sheberleri  A.S. Pushkinniń, A. Bloktıń, Saadiydiń  shıǵarmaların  qaraqalpaq  tiline  awdardı. K. Karimov  kórkem  ádebiyatımız  benen  baspasóz  tarawına  qosqan  úlesleri  ushın   “Qaraqalpaqstan  Respublikasına  miyneti  sińgen  jurnalist “, “Qaraqalpaqstan  xalıq  shayırı “  húrmetli  ataqların  alıwǵa  miyasar  boldı. Shayır  el- xalıq, tuwılǵan  jer  hám  ana  watan  temasına  arnap   “Xalıqtan  asqan  dana  joq”, “Tuwılǵan  jer”, “ Watan  haqqında  gimn”, “ Saǵınǵan  aral”  hám  basqa da  qosıqların  dóretti.

Ózbek  shayırı  Usman  Azimge

Quyashlı  Surxan  tamanda,

Bawırman  el  bar  maǵanda,

Xabarın  ber  Ospanjan,

Jiydeli — Baysın  aman  ba?

 

Bálent  pe  Baysın  tawları,

Jaylaw  ma  jasıl  bawrayı,

Kórinermeken  qarasam,

Babamnıń  tikken  tuyları.

 

Shayırdı  súygen  el  dediń,

Bolıp  bir  qonaq  kel  dediń,

Ózbektiń  úlken  shayırı,

Bolaman   erteń  men  dediń.

 

Kózimniń  aǵı- qarası,

Aman  bol  dashtı- dalası,

Tuwılǵan  Ámiw  boyında,

Men  de  bir   Baysın  balası.

 

Túrkstan

Babam   Jiyen  tolǵaǵan,

Ata  jurt, elim  Túrkstan,

Kókirekte  júrgen  bir  arman,

Kórsem  degen  Túrkstan,

Jazıǵında  at  oynatıp,

Júrsem  degen  Túrkstan.

 

Ózbek  ózimniń  jerim  dep,

Bawırman  qazaq  burınnan,

Keń  jaylawım  meniń  dep,

Shıǵısında  kóp  uyǵır,

Sırtıńnan  júrgen  iyemlep,

Betege  ósken  baytaq  jer,

Turki  xalıqqa  ortaq  jer,

Ata- babam   armanlı,

Sende  bir  shalqıp   dáwrandı,

Súrsem  degen  Turkstan.

 

Turki  tilim

Nyo- Yorkta  seni   bilmewi  múmkin,

Londondada  kózge  ilmewi  múmkin,

Assambleylarǵa  kirmewiń  múmkin.

Ózime  janajan  turki  tilimseń.

 

Qultegin  babadan  uqtım   atıńdı,

Maxmud  Qashǵarlıdan  kórdim  xatıńdı,

“Kudatǵu  bilik” ten  baslap  saltıńdı,

Saǵa  alǵan  meniń  turki  tilimseń.

 

Xalıqlar  Oktyabrde  deregin  tanıp,

Ózbek, qazaq, qızǵız, turkmen  atanıp,

Ázer, qumıq, chechen  tusinisip  anıq,

Qaraqalpaq  sóylegen  turki  tilimseń.

 

Álemde  til  kópdur  sennen  gózzallıraq,

Men  ushın  bárinen  aǵlasań  biraq,

Ana  súti  menen  qanıma  tarap,

Ana  tilim  bolǵan  turki  tilimseń.

 

Xalıqtan  asqan  dana  joq

Meyli  Aplatun  bol, Elastun  bol  ya,

Óz  kewlińdi  óziń  sanamǵıl  toq,

Meyli  alıp  desin, ya  desin  mayda,

Báribir  xalqıńnan  asqan  dana  joq.

 

Ol  qalqıp  jıynaǵan  sózdiń  qaymaǵın,

Kim  júyrik, kim  shaban  bergen  bayraǵın,

Sen de  onıń  qazanında  qaynadıń,

Bile- bilseń  xalıqtan  asqan  dana  joq.

 

Xalıqtı  qarapayım, ladangóy deme,

Onda insanlıqtan  etpegil  táme,

Ándishe  artılǵan  bir  ushan  keme,

Bile- bilseń  xalıqtan  asqan  dana  joq.

 

Ol  alım, hám  dana, hám  faylasufdur,

Sadası  da  bardı, bilgishi  kópdur,

Qayda  júrseń- basına  taj  etip  júr,

Qıyal  súrseń   xalıqtan  asqan  dana  joq.

 

Tartılsa  shól  bolar, tassa  okean,

Tawdı  titiretken  mártligi  ayan,

Zaman  barda  ol bar, ol  barda  zaman,

Qulaq  túrseń  xalıqtan  asqan  dana  joq.

 

Aldımda  asıma  qattırǵan  aǵıw,

Tuwısqanlıq  eris, doslıq  arqawı,

Qaraqalpaq — meniń  súyengen  tawım,

Meniń  ushın  onnan  asqan  dana  joq…